HERNE – Standaard- of priorpostzegel, that’s the question
Een zelf uitgevoerde kleinschalige test heeft uitgewezen dat het in onze contreien, zelfs in deze voor bpost wel uitzonderlijke tijden, haast geen nut heeft prior postzegels te gebruiken voor een vluggere toezending van een brief. De test wees immers uit dat ook brieven zonder priorzegels bijna even vlug in de brievenbus van de bestemmeling door de postbodes gedropt worden.
Wie vanaf 1 januari 2019 via bpost een genormaliseerde brief wou verzenden kon kiezen tussen een non-priorzegel, waarbij de brief later bij de bestemmeling aankomt, en een duurdere prioritaire verzending voorzien van een priorzegel. Ook naar 2021 toe blijft bpost diezelfde werkwijze hanteren. Weliswaar worden toekomend jaar de prijzen van beide postzegels nog maar eens beduidend verhoogd. Eén non-priorzegel kost dan 1,10 euro in plaats van 1,01 euro en voor één priorzegel dient dan voortaan 1,60 euro te worden betaald.
Bpost maakte begin de jaren 2000 al eens een onderscheid tussen prioritaire en niet-prioritaire brieven, maar in 2007 werd er opnieuw overgeschakeld op één enkele zegel. Vanaf dan werd de waarde van postzegels niet langer aangegeven in euro, maar aan de hand van een nummer. Die zegels verliezen hun waarde niet en blijven levenslang geldig.
Bij verzendingen krijgen de priorzegels nu een barcode waardoor ze in de sorteercentra apart behandeld kunnen worden. Bpost wil met het onderscheid het brievenvolume beter kunnen verdelen en inplannen.
Steekproef
In die context werd een kleine steekproef uitgevoerd. Ik verstuurde zondagnamiddag 22 november tussen 14 en 15u aan mezelf 6 brieven. Ik woon in de Hernse deelgemeente Herfelingen.
Brief 1, 2 en 3 met een priorzegel (1,21 euro), brief 4, 5 en 6 met een gewone zegel (1,01 euro).
Zondag 14u35: brief 3 en 6 gingen op de post avenue du Commerce 2 in 7850 Petit-Enghien (dicht bij Hubo). Dagelijkse lichting (week) om 10u.
Zondag 14u48: brief 2 en 5 gingen op de post Bruneaustraat 59 in 1755 Kester (dorpsschool). Dagelijkse lichting (week) 10u.
Op dinsdag 24 november ontving ik de priorzendingen (3 en 6) gepost in Edingen en in Kester en op woensdag 25 november ontving ik de derde brief (1) voorzien van een priorzegel en alle brieven (2, 4 en 5) voorzien van een niet-priorzegel.
De briefwisseling met priorzegel moet volgens de beloftes van bpost de volgende werkdag geleverd worden. Bij non-priorbrieven bedraagt de levertijd 3 dagen.
Bpost blijkt zijn beloften te zijn nagekomen. De resultaten van dit experiment mogen dan ook, op één enkele kleine uitzondering na, als bevredigend bestempeld worden. Ook wordt afgeleid uit dit klein experiment dat het verschil qua levertijd tussen prior en niet-prior niet uitgesproken relevant is.
Welke weg legt een brief af?
De weg die een genormaliseerde brief bewandelt is samen te vatten in 10 etappes. Voorbeeld een brief wordt gepost in een rode brievenbus in Herne en heeft de xstraat in Herne als bestemming.
- De brief wordt op een brievenbus gedaan
- Op één of meerdere vaste tijdstippen worden op weekdagen de brievenbussen ‘gelicht’. De postmedewerker brengt de inhoud naar een plaatselijk postkantoor (Herne). Dat is de verzamelplaats voor alle post die is opgehaald uit brievenbussen in de buurt.
- Van daaruit gaat de post naar het sorteercentrum BrusselX waar gigantische en computergestuurde sorteermachines in eerste instantie triëren op prior en non-prior. In iedere van die keten wordt dan ook nog gesorteerd op onder meer binnenlandse en buitenlandse bestemmingen, genormaliseerde en niet-genormaliseerde brieven, gewicht, drukwerken, grote en kleine enveloppen.
- In die lange reeks aan brievensorteermachines krijgt de post ook een stempel en wordt er via een cameraatje ultrasnel een foto maakt van het adres en de postcode. De machine leidt vervolgens de brief naar waar hij heen moet en zet er een code op.
- De zendingen waarbij de machines essentiële fouten opsporen op gebied van adresvermelding of postnummers komen terecht in bakken die dan verder manueel behandeld worden.
- Vanuit Brussel X gaat de post zijn weg verder zetten naar de juiste bestemming. Die bestemming kan bereikt worden de eigen dispatchdienst van Brussel X naar zijn lokale postkantoren of via de tussenkomst van één van de vier andere centra grote sorteercentra zijnde Gent X, Charleroi X, Antwerpen X, en Luik X.
- In Herne komen er zo de jongste dagen iedere nacht twee opleggers toe met de te bedelen post alsook de pakjes.
- De postbodes sorteren de ontvangen lading.
- Prior-post gaat dagelijks de deur uit. Niet-prior-post wordt verzameld en twee keer per week bedeeld.
- De postbode gaat zijn wijk af en bezorgt de post in de juiste brievenbus.
Relevant om weten hierbij is ook dat bpost voor de dagelijkse gratis bedeling van de kranten van de federale overheid jaarlijks een subsidie ontvangt van om en bij de 170 miljoen euro.
De coronatijden hebben de taak van de postbodes geenszins vereenvoudigd en lichter gemaakt. De bijkomende last van de massa uit te reiken pakjes vergen dan ook dagdagelijks extra inspanningen van het postpersoneel om alle verzendingen binnen aanvaardbare termijnen bij de bestemmeling te krijgen.
Voor bpost Herne kan gesteld worden dat de dagelijkse aanvoer van de klassieke posteenheden met zo’n 12 karren vrij stabiel is. Voor het pakjescontingent daarentegen spreekt men over een ‘explosie’. Voor de pakjesdienst is dit contingent dezer dagen met nagenoeg 850 pakjes per dag meer dan verdubbeld tegenover zeg maar normale tijden. Algemeen is geweten dat piekperiodes zoals Sinterklaas en de kerst- en nieuwjaarsperiode sowieso al moeilijke tijden zijn. De bpost medewerkers houden dan ook het hart vast voor wat nog moet komen.
De prijzen van de postzegel
Vooral de jongste jaren is de prijs fel gestegen en ook nu per 1 januari 2021 verhogen de prijzen van de postzegels eens te meer.
Prijzen per stuk
2010: €0.69 - 2011: €0.71 - 2012: €0.65 - 2013: €0.77 - 2014: €0.77 - 2015: €0.77 - 2016: €0.74 - 2017: €0.79 - 2018: €0.87 - 2019: €0.95 (niet-prior) - €1,00 (priorzegel en per stuk) - 2020: €1.01 (niet prior) - €1,21 (priorzegel en per stuk)
Vanaf 1 januari 2021
2021: €1.10 (niet prior) - €1,60 (priorzegel en per stuk)
Volgens bpost ‘vangt de aanpassing van de postzegeltarieven deels de stijging van de kosten per bedeelde brief op, veroorzaakt door de sterke daling van de briefwisseling evenals het feit dat een groot deel van de kosten vast zijn, en garandeert zo elke burger een kwaliteitsvolle universele postdienst zonder subsidie van de Belgische staat”.
Is dat inderdaad ook zó?
De voornaamste opdrachten van bpost zijn het ophalen, het sorteren, het transporteren en het bestellen van brieven en pakjes en het uitgeven van de Belgische postzegels. Bpost is in ons land uiteraard de leidende postoperator met een breed scala aan postale en aanverwante diensten. Zo is er ook de bpost bank, een joint venture van bpost (50%) en BNP Paribas Fortis (50%), die van zijn kant een assortiment bank- en verzekeringsproducten aanbiedt.
Sinds maart 2020 komt de postbode slechts nog twee keer per week langs bij elke brievenbus in het hele land met niet-urgente post. Daarvoor was dat elke werkdag met alle post. Net als andere postbedrijven kampt bpost echter met een sterke terugval in het aantal te bezorgen brieven, die in normale tijden evenwel slechts deels wordt gecompenseerd door de volumestijging bij de pakketten. Op een reguliere dagbasis worden er zo 7,1 miljoen brieven behandeld en gemiddeld zo’n 280.000 pakjes bezorgd. Het aantal postkantoren is sinds 2012 ook wel nagenoeg op peil gebleven (2016 +/- 662). Volgens het jaarverslag 2019 telde bpost in 2019 in totaal 26.282 ‘eigen’ medewerkers waaronder zo’n 10.000 postbodes (2016: 25.371, 2017: 25.460, 2018: 25.770). Mede door kostenbesparingen weet het bedrijf de jongste jaren telkens wel af te sluiten met een groeiende winst. In 2019 met meer dan 34.000 medewerkers in België en wereldwijd bedroegen de totale bedrijfsopbrengsten 3.837,8 miljoen euro.
Onze kleinschalige test heeft wel uitgewezen dat bpost inderdaad vrij goed scoort bij het nastreven van het ook daadwerkelijk waarmaken van zijn doelstellingen rond de postbedeling.
Bij deze ook een pluim ook voor alle postbodes die ook in coronatijden het beste van zichzelf geven en waar niet altijd de juiste verloning tegenover staat.
