TERNAT – In de ban van de grote oorlog

Foto's © Guido Van Cauwelaert

Editiepajot_ternat_in_de_ban_van_de_grote_oorlog_foto_guido_van_cauwelaert

Foto's © Guido Van Cauwelaert

Net als zijn vader en zijn broer is Jan Van Onsem al bijna 35 jaar gepassioneerd door overblijfselen van de twee wereldoorlogen. Het begon in 1977 toen ze op de zolder van zijn grootmoeder een Duitse bajonet en een doos kogels uit de eerste en een gasmasker uit de tweede wereldoorlog vonden. Ondertussen is de verzameling van Jan al heel wat uitgebreid. Veel komt van beurzen maar enkele stukken vond hij ook in de streek, zoals zijn eerste Duitse helm, eentje van de Luftwaffe met binnenin naam en feldpostnummer van de eigenaar en de vermelding "Brussel" en ook een gasmaskerbus van een Luftwaffe-eenheid gekazerneerd te Brussel. In zijn verzameling ook een foto uit 1918 met Belgische soldaten, waaronder een soldaat van Ternat, van wie hij ook de treintickets (Fahrscheinheft) vond.

Jan en zijn zoontje poseren graag samen met een Belgische cavalerie-officier uit 1940, die een ereplaatsje kreeg in de hall. In zijn collectie ook heel wat uniformen van Duitse soldaten en Russische krijgsgevangenen die hier opgesloten zaten. Ook interessant wapenmaterieel, zoals de Duitse Panzerfaust (letterlijk pantservuist, Duits voor de pantserwant of gantelet van een harnas). Het was een goedkoop, terugslagloos Duits antitankwapen uit de Tweede Wereldoorlog. Na het vuren werd de buis weggegooid, dit maakt de Panzerfaust tot het eerste na gebruik af te danken antitankwapen. De Panzerfaust had voor zijn tijd een erg goed doorslagvermogen. De holle lading was in staat tot 200 mm aan staal te doorboren, genoeg om elk pantservoertuig uit die tijd uit te schakelen. Dat had men bereikt door als explosief cycloniet te gebruiken, een krachtige maar bij vorst instabiele springstof. Ook de Panzerschreck, een Duitse bazooka, en een klein kanon, en zelfs Duitse legercondooms toont Jan ons. Ook heel wat Russisch gerief zoals het uniform van russische vrijwilligers uit het leger van generaal Vlassov (een Russische generaal die in 1942 door de Duitsers gevangen genomen werd en overliep naar de vijand) en van een Kuban Kozak. De Kuban-Kozakken leven aan de voet van de Kaukasus bij de Kuban-rivier. Na de Russische revolutie begin 20ste eeuw, werden de kozakken meedogenloos afgeslacht. Zij hadden zich verzet tegen de Bolsjewisten en werden daarom onderdrukt. De Kozakken kozen dan ook de zijde van de Duitsers tijdens de oorlog.

Jan heeft ook wat stukken van het geheime leger, ook "witte brigade" genoemd vanwege de witte overalls die de verzetslui droegen bij de bevrijding. Hij kreeg zopas nog enkele stukken van Lucien Van Cauwelaert, de laatste levende verzetsman van Ternat. Jan heeft o.a. een fotokader met alle verzetslui van de zone Denderleeuw, waartoe Ternat behoorde en het "diploma voor bewezen diensten" uitgereikt aan adjudant Roger Prieels, die erbij was toen de geallieerden wapens dropten voor het verzet in Liedekerkebos.

Jan is nog steeds op zoek naar materiaal om zijn verzameling uit te breiden. Wie hem daarbij kan helpen kan hem contacteren via jan_van_onsem@telenet.be